De Johannes Passion

De Johannes Passion is opgebouwd volgens een perfect bouwplan.
Als een rode draad loopt het verhaal van Jezus, zoals het door Johannes wordt verteld, door het hele werk. Dit verhaal wordt letterlijk zingend verteld door de “evangelist”, een tenor.

Maar in dat verhaal maakt Bach telkens kleine uitstapjes, zo voegt bijvoorbeeld bekende gezangen in en solo-aria’s. In zo’n aria is Bach zelf aan het woord en levert hij commentaar op wat er dan zojuist in het verhaal is gebeurd. Het is net of je een reporter aan het werk hoort, die toelicht aan de luisteraar hoe je deze gebeurtenissen moet plaatsen. In zijn teksten weegt Bach elk woord zorgvuldig af en voorziet het effectief van de juiste muziek, zodat de luisteraar als vanzelf met die woorden wil instemmem. Ook maakt hij handig gebruik van herhalingen, die echter steeds anders klinken, waardoor je nooit twee maal achter elkaar hetzelfde hoort. Bij Bach is dat een beproefde techniek om de luisteraar te overtuigen. Hij past in zijn muziek de wetten van de retorica toe, een kunst van de welsprekendheid die hij als geen ander beheerste.

Muzikale opbouw van de Johannes Passion

De Passie is opgebouwd uit een aantal onderdelen, die in een aantal verschillende muzikale en retorische categorieën uiteen vallen:
Klik op een categorie voor meer informatie.

1. recitatieven
2. koralen
3. turbae, (de volksmenigte)
4. aria’s
5. arioso’s

Marcel den Dulk over de Johannes Passion

Leest u ook eens Het geheim van de Johannes, een interview met dirigent en vertaler Marcel den Dulk, door Koert van der Velde.

Een impressie